To strategia reaktywna, stosowana dopiero po wystąpieniu awarii, aby jak najszybciej przywrócić system do działania. Może wiązać się z większym ryzykiem skrócenia żywotności sprzętu,. W przypadku instalacji fotowoltaicznych awarie oznaczają utratę produkcji energii, dlatego kluczowe jest szybkie działanie serwisu.

Nie planujemy jej z góry – reagujemy, dopiero gdy coś przestaje działać. Celem jest jak najszybsze przywrócenie urządzenia do sprawności.

Główną zaletą jest to, że nie wymaga wcześniejszego planowania i pozwala oszczędzić koszty związane z regularnymi przeglądami. Jednak niespodziewane awarie mogą powodować przestoje i generować dodatkowe wydatki. W przypadku instalacji fotowoltaicznych każda przerwa w działaniu oznacza stratę wyprodukowanej energii, dlatego ważne jest szybkie usunięcie usterki.

Gdy coś się zepsuje, trzeba zdecydować, czy lepiej to naprawić, czy wymienić na nowe. Wpływ na tę decyzję mają:
✅ dostępność części zamiennych,
✅ czas potrzebny na ich sprowadzenie,
✅ koszt naprawy,
✅ trudność i skomplikowanie samej naprawy.
Podsumowując, konserwacja naprawcza to strategia „naprawiamy, gdy się zepsuje”. Jest prosta i oszczędna na krótką metę, ale w przypadku fotowoltaiki może prowadzić do strat związanych z przerwami w produkcji energii.

Według nas, wśród właścicieli mikroinstalacji dominuje podejście „zainstaluj i zapomnij” gdzie konserwacja jest ograniczona do minimum. Wynika to z przekonania o wysokiej niezawodności komponentów.

Jednak takie podejście może prowadzić do niespodziewanych awarii, strat w produkcji energii, wyższych kosztów napraw oraz pogorszenia jakości dostarczanej energii. Konserwacja naprawcza, czyli interwencja dopiero po wystąpieniu problemu, jest najczęściej stosowaną metodą we wspomnianych mikroinstalacjach, ale niesie ryzyko skrócenia żywotności sprzętu i nieplanowanych przerw w działaniu systemu.

To strategia, której celem jest zmniejszenie ryzyka awarii oraz ograniczenie zużycia i degradacji sprzętu. W przeciwieństwie do konserwacji naprawczej działania te są planowane i regularne, dzięki czemu urządzenia mogą działać dłużej i efektywniej.

W ramach konserwacji zapobiegawczej przeprowadza się systematyczne kontrole, a także działania odnawiające, zgodnie z zaleceniami producentów urządzeń. Częstotliwość przeglądów zależy od stanu technicznego sprzętu oraz jego specyfikacji. Można wyróżnić dwie główne formy konserwacji zapobiegawczej:

• Konserwacja systematyczna – polega na wymianie zużytych lub uszkodzonych części w określonych odstępach czasu.
• Konserwacja oparta na stanie – wykonywana wtedy, gdy pojawią się pierwsze oznaki zużycia lub spadku wydajności sprzętu.

Badania wykazują, że czynniki zewnętrzne, jak zanieczyszczenia, mogą znacznie wpłynąć na efektywność urządzeń. Przykładowo, pył na panelach fotowoltaicznych może zmniejszyć przepuszczalność światła o 30%, co wpływa na mniejszą wydajność konwersji energii. Aby temu zapobiec, zaleca się montaż paneli pod odpowiednim kątem oraz użycie powłok antyrefleksyjnych.

Konserwacja zapobiegawcza ma na celu minimalizowanie degradacji systemów, ograniczanie ryzyka awarii oraz zwiększanie ich trwałości i efektywności. Regularne monitorowanie i analiza danych pozwalają na szybsze wykrycie problemów i podjęcie odpowiednich działań, co skutkuje lepszą wydajnością sprzętu i niższymi kosztami eksploatacji.

Konserwacja zapobiegawcza systemów fotowoltaicznych może być podzielona na dwa główne obszary:

• mikroinstalacji (grunt + dach) oraz większych instalacji dachowych, które stanowią najliczniejszy segment na rynku. (ok. 1 500 000 szt. w całym kraju)
• większe instalacje gruntowe.

W przypadku konserwacji predykcyjnej (PdM) podejmowane są odpowiednie środki zaradcze (naprawa lub wymiana) na podstawie przewidywań dotyczących możliwej awarii systemu. Działania naprawcze są realizowane w celu prognozowania problemów i zaleca się je, gdy przestrzegane są procedury konserwacyjne, które umożliwiają wykrycie początkowych oznak awarii lub uszkodzeń. Główne założenie tej metody polega na ciągłym, dokładnym monitorowaniu systemu, nadzorze, prognozowaniu i analizie danych dotyczących wydajności. Analizowane są zarówno dane historyczne, jak i wykrywane anomalia, które mogą wskazywać na nadchodzące awarie komponentów lub systemu, takie jak panele fotowoltaiczne, inwertery, skrzynki łączeniowe czy systemy śledzenia (tracker). Dzięki tym danym możliwe jest wcześniejsze wykrycie ukrytych problemów, zanim będą one widoczne podczas testów obwodów czy kontroli termowizyjnych, co pozwala na szybsze podjęcie działań naprawczych.

Konserwacja predykcyjna jest podejściem proaktywnym, które koncentruje się na eliminowaniu objawów awarii jeszcze przed ich wystąpieniem, poprzez integrację analizy, pomiarów oraz okresowych działań testowych.

• Wybór odpowiedniej strategii konserwacji systemu fotowoltaicznego (SPV) nie jest prostą decyzją. Wymaga dokładnego zrozumienia różnych czynników wpływających na konserwację, a także uwzględnienia specyficznych potrzeb konserwacyjnych danego systemu.